Поповски: Драг Горан, фала ти многу што не научи колку е важно да раскажуваме приказни

Македонскиот театарски и филмски режисер, Александар Поповски со видео порака се обрати до Горан Стефановски по повод неговиот роденден. Стефановски почина  на 27 ноември 2018 година, а годинава требаше на овој ден, токму на неговиот роденден да биде поставена клупа во Дебар Маало, но поради пандемијата тоа е одложено.

Горан Стефановски беше еден од најплодните македонски драмски писатели. Радиодрама за Шекспир, две ТВ-претстави со современа тематика и шестепизодна ТВ-серија поставена во 1940-тите го следат раниот успех на Горан Стефановски во втората половина на 70-тите години. Во 1979 година ја напишал својата најпозната претстава „Диво месо“, која досега доживеа петнаесет продукции низ цела Европа, вклучително и Лондон, и е во наставниот план за средните училишта во Македонија. Претставата е заснована врз искуствата на неговиот татко и чичковци за време на Втората светска војна. Ова дело му ја донело Октомвриската награда на Република Македонија за извонредно уметничко достигнување, највисоката награда на Републиката, како и наградата во 1980 година за најдобра југословенска претстава на годината на Југословенскиот народен театарски фестивал.

Две години подоцна, „Лет во место“ ја имал својата прва изведба, претстава што се занимава со проблемот на македонското прашање во доцниот деветнаесетти век и идентитетот на нацијата. Со тоа Стефановски пораснал во очите на неговите сонародници ширум светот.

Скоро секоја година во следните триесет и три години се претставувала нова и успешна претстава на Горан Стефановски, од кои многубројни биле наградувани. Во осумдесеттите, тој постојано ги туркал границите на југословенскиот театар, како во уметничка така и во политичка смисла. „Дупло дно“ (1983) била особено смела во предизвикот на државните цензори. Во 1988 година, „Црна дупка“ била првпат изведена на сцената. Со својата единствена структура и зачудувачка театралност, генерално се смета дека е најголемиот придонес на европскиот театар.

1985 година го одбележа преминувањето на драматургот во ТВ-серии за деца. „Бушавата азбука“, детска ТВ-серија во која секоја епизода поучува за една од 31 буква од македонската азбука преку комбинација на анимација и скици. Горан го основаше отсекот за драматургија на Факултетот за драмски уметности, каде беше редовен професор до 1998 година.

Во 1987 година, Стефановски ја напиша првата верзија на сценариото за филмскиот режисер Столе Попов, која се занимава со последиците од катастрофалното Илинденско востание во 1903 година против османлиското владеење. Овој филм „До балчак“ не се снимал до 2014 година, откако биле направени две ревизии, а тоа било првото од шесте сценарија што Стефановски ги напишал.

Можеби најзначајните од неговите подоцнежни претстави биле неговите две адаптации на антички грчки текстови, „Баханалии“ според Еврипидовиот „Баханки“ и „Одисеј“ според Хомеровата „Одисеја“. И двете имаат јасни и тешки референци за југословенските војни и нивните последици. Голем дел од неговите подоцнежни дела ги режирал Александар Поповски, поранешен студент на Стефановски на скопската академија, во театрите низ цела Европа.

Драг Горан, фала ти многу за сите приказни што ни ги раскажуваше. Фала ти многу што не научи колку е важно да раскажуваме приказни и како треба да ги раскажуваме тие приказни!, вели меѓудругото Поповски во видео-пораката.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.